Als we de voedselsituatie (inclusief goed drinkwater) niet verbeteren, zullen we de gezondheid van de mensen niet voldoende kunnen verbeteren. Tal van ziektes zoals malaria en diarree krijgen veel minder kans als de mensen goed gevoed worden. Daaraan ontbreekt het in Togo echter veelal. Het percentage ondervoede mensen is aanmerkelijk hoger dan in omringende landen: 20%-34% volgens het Wereld Voedselprogramma van de VN. Ook is er een groot gebrek aan gezond drinkwater. Van de bevolking heeft 48% niet de beschikking over gezond water; in de steden is dat percentage lager, maar op het platteland stijgt het naar 64%! Van die bevolking moet 25% meer dan een half uur lopen om bij drinkwater te komen.
Grootschalige landbouw komt in Togo maar weinig voor. De meeste mensen verbouwen op hun kleine lapje grond – áls ze al grond hebben! – groente en fruit voor eigen gebruik. Wat ze over houden, brengen ze naar de markt. Een groot probleem is het gebrek aan kunstmest, die daardoor erg duur is en vaak niet van Europese kwaliteit. Hetzelfde geldt voor bestrijdingsmiddelen tegen plantenziektes. Veredeling van planten waardoor de opbrengst hoger is en de planten beter bestand zijn tegen ziektes en droogte, komt (te) weinig voor.
Tot slot speelt het veranderende klimaat een negatieve rol. Het regent langer en heviger dan vroeger. Omdat de afwatering in het land niet goed is geregeld, zijn er vooral in het noorden grootschalige overstromingen waarbij oogsten worden vernietigd en bruggen worden weggeslagen.
In 2007 en 2008 moest daarom op grote schaal voedselhulp worden verstrekt door internationale instanties en bevriende landen. Er zal heel veel moeten worden gedaan om deze problemen op te lossen. Op het verlanglijstje van Togo staan in ieder geval de volgende wensen:
- een goed systeem van afwatering in het hele land (ontbreekt vrijwel volledig);
- professionalisering van de landbouw;
- vergroten van de exportmogelijkheden door verduurzaming van landbouwproducten in het land zelf; daarvoor is een bescheiden voedingsmiddelenindustrie nodig;
- betere logistiek (wegen, haven etc.);
- schoon drinkwater in het hele land;
- betere gezondheidszorg;
- betere opleidingsmogelijkheden voor de bevolking.
Er valt dus het nodige te doen! Wie wil, is hartelijk welkom om mee te helpen.